BBC Panorama - Poor America

Meo giới thiệu: Tới mùa bầu cử, BBC làm chương trình này cho thấy hiện trạng của người nghèo ở Mỹ.  Vấn đề này càng ngày càng trở thành trầm trọng.  Hồi Obama tranh cử, dân đen hy vọng Obama sẽ thay đổi tình trạng bất bình đẳng ngày càng tăng này và Obama cũng hứa hẹn thế nhưng kết quả là từ khi Obama lên đã có thêm người phải xin trợ cấp thực phẩm và số người không có bảo hiểm sức khỏe cũng tăng.

Video này nói về tình trạng vô gia cư và thiếu ăn và không có bảo hiểm y tế. 

Vì những người trong tuổi lao động phải hoàn toàn tự túc, và họ chỉ được lãnh trợ cấp vài tháng một khoảng thời gian nhất định, cho nên những người mua nhà rất dễ bị mất nhà vì tiền trợ cấp thường không đủ trả tiền nhà và tiền ăn.  Thuê nhà đàng hoàng giá cũng cao cho nên nếu thất nghiệp lâu hết tiền trợ cấp thì chỉ còn cách ra đường ngủ.

Có những 'thành phố lều' mọc lên ở Mỹ.  Nhà làm phim chọn trường hợp đầu tiên là thành phố Las Vegas, 'thủ đô của chủ nghĩa tư bản' để cho thấy rõ sự tương phản giàu nghèo ở Mỹ trên đỉnh và dưới đáy. 

01:10: Phỏng vấn hai người ở chung với nhau ở dưới cống thoát nước mưa dưới thành phố Las Vegas.  Hệ thống này dài tổng cộng khoảng 200 miles và ước tính có khoảng 300-400 người ở như thế.  Lúc mưa thì đồ đạc có thể bị trôi đi.  Ban ngày hai người này kiếm tiền bằng cách phát quảng cáo cho một chỗ chơi nào đó.  Họ từng có một cuộc sống tương đối tốt trước đó.

04:30: Xe bus đón học sinh ở những nhà trọ rẻ tiền.  Có 1,5 triệu trẻ em vô gia cư ở Mỹ.  Nhà làm phim đến một trường có nhiều trẻ em vô gia cư để thăm.  Trường này có gần nửa là trẻ em như vậy, và họ chọn một gia đình tiêu biểu.  Gia đình này phải ở trong một cái trailer bỏ hoang không có điện nước vài tháng sau khi người chồng mất việc.  Sau đó người chồng tìm được việc bán thời gian nên có tiền ở nhà trọ.  Việc làm sửa xe của người đàn ông này không xin được tiền thất nghiệp.  Số người thất nghiệp từ khi Obama lên đã tăng thêm 3 triệu.  Hiện nay có 47 triệu người được xếp vào mức nghèo.

07:50: Một làn sóng giận dữ nổi lên khắp nước Mỹ vì 1/5 thu nhập rơi vào tay của 1/100 giàu nhất.  Nước Mỹ đang bị chia rẽ một cách sâu sắc.

08:12: Lúc tranh cử Obama hứa hẹn sẽ đem công ăn việc làm trở lại cho nước Mỹ và tuyên bố chắc như bắp rằng 'những thử thách sẽ được đáp ứng'.  Nhưng Obama đã gặp những rào cản ở QH.  Đảng CH trong quốc hội nói dân nghèo phải cố gắng làm việc hơn chứ không nhà nước không nên bố thí.  Một trong những ứng viên tt hàng đầu của đảng CH đề nghị con nít nên tham gia lao động để được trả lương.  Phe CH không đồng ý rằng số người đó là nghèo vì theo họ phân nửa số đó có computer và 40% có TV màn hình rộng.  Luôn có đầy đủ thực phẩm để dùng và 96% được phỏng vấn bảo rằng con họ không bị đói bất cứ lúc nào trong năm.

10:20: Nhưng trở lại trường học có gần nửa hs vô gia cư thì những cô giáo ở đó thấy một hiện thực khác.  Trường cho ăn trong tuần và đến mỗi thứ sáu họ đều chuẩn bị đồ ăn trong túi nhựa cho hs đem về ăn cuối tuần.  Họ dùng đồ ăn ăn liền vì nhiều hs ở nhà không có bếp.  Có 20 triệu hộ bốn người có thu nhập dưới 11 ngàn/năm.  Con số nghèo nặng đã bùng nổ dưới thời Obama.  Người làm trong căn-tin nói bà ta thấy hs thường bỏ đồ ăn vào túi để ăn thêm vì còn đói.  Những hs này không được ăn đầy đủ ở nhà.  Họ tập họp một nhóm hs nghèo và phỏng vấn.  Một em gái tên Leslie nói thấy một lần mẹ em ăn chuột.  Hai em trai kia thì nói ở nhà thường không có bữa tối và các em nhịn đói đi ngủ chờ sáng vào trường ăn.  Mẹ một em đang có bầu và nghĩ có nên cho đứa bé khi sinh ra không và em này băn khoăn rằng làm như vậy không biết có tốn tiền không.

13:30: Đảng CH cho rằng chuyện này không phải là phổ biến cho nên không cần thêm tiền giúp người nghèo vì nước Mỹ không có khả năng.  Bộ Nông nghiệp Mỹ bảo có 6,4 triệu người bị đe dọa an ninh lương thực.  Người được phỏng vấn không đồng ý bảo rằng theo định nghĩa, những người đó trong năm có vài lúc không đủ thực phẩm thôi.  Phần lớn hs trường nói trên học trễ một hai năm vì gia cảnh khó khăn.

28:33: hoảng 500 người không có bảo hiểm y tế xếp hàng 4 tiếng đồng hồ để được vào khám miễn phí.  Người tổ chức chương trình này ngày xưa tổ chức khám từ thiện miễn phí ở rừng rậm Amazon nhưng nay thấy rằng ở ngay nước Mỹ cũng cần có những buổi khám như thế.  50 triệu người Mỹ hiện nay không có bảo hiểm y tế, tăng 4 triệu so với lúc Obama nhậm chức.

18:08: Một người đàn ông đến khám vì bị sa ruột đã 10 năm.  Người này không có bs gia đình và chi phí bảo hiểm hằng năm sẽ mất khoảng 5000 cho hai vợ chồng.  Số tiền này gần bằng tổng số ông ta kiếm được trong một năm với nghề thợ xây.  BS ở đó khuyên ông ta đi đại vào phòng cấp cứu ở bệnh viện với lý do ruột ông ta lòi ra ngoài thì có thể gây ra biến chứng khác nguy hiểm đến tính mạng nhưng ông này lo tiền chi phí sẽ rất cao và biết chắc rằng mình không có khả năng trả.  Nhưng nghe bs nói về biến chứng ông ta càng lo thêm.

20:42: Hơn 40% người Mỹ khăng khăng rằng khám bệnh thì nhất quyết phải có tiền trả.  Ở một buổi tranh luận giữa các ứng viên đảng CH, trả lời câu hỏi của chủ tọa: Nếu một người không mua bảo hiểm bị tai nạn và hôn mê thì ai trả tiền? Ứng viên Ron Paul trả lời với ngụ ý: 'tự do là vậy, anh có quyền liều và phải gánh hậu quả' và cử tọa vỗ tay tán thưởng.  Không có một ứng viên tổng thống nào trong cuộc tranh luận đó đứng ra nói rằng, chấm dứt chăm sóc y tế và để cho một người chết vì người đó không có bảo hiểm y tế là một sai lầm  về mặt đạo đức

21:43: Trở lại người đàn ông bị sa ruột, ông này sau đó đã đến bệnh viện và được cho biết chi phí mổ là 20.000 và nếu không mổ sẽ có khả năng bị hoại tử.  Nhưng ông này đã quyết định về nhà.

22:00: Một số nơi ở Mỹ đã bị bỏ hoang vì mất việc làm.  Thành phố Detroit nhìn thảm hại hơn Beirut.  Obama đã dùng nhiều tỉ để vực dậy ngành công nghiệp xe hơi ở tp này, xd cơ sở hạ tầng và chống nghèo nhưng ông ta phải đang đứng trước một cuộc sụp đổ lịch sử của ngành sản xuất ở tp này.  Nó đã mất nửa số dân và không có tiền nên nhiều trường học đã đóng cửa và sụp đổ.  Sở cảnh sát, tòa án cũng thế.  Đèn đường bị cúp hoàn toàn.

23:58: Chính quyền tiểu bang tiếp tục cắt giàm tiền giúp người nghèo trong khi đó cũng giảm thuế cho doanh nghiệp.  Đảng CH tin rằng thị trường chứ không phải là tiền giúp người nghèo sẽ mang lại công ăn việc làm.  Với tình trạng thất nghiệp và cắt giảm chi phí cho xh đó, người dân nghèo đã dọn ra ở ngoài rừng bên cạnh freeway, cách Detroit 45 phút, và đây là một trong những thành phố lều ở Mỹ.  Người ta đã chọn nơi đây để sống trong mùa đông.  Một cặp ở đây đã một năm.  Đêm ngủ họ dùng tay chà vào mặt cho ấm.  Người thanh niên trước đó có đến một chỗ tạm trú cho người không nhà của chính quyền nhưng không được nhận và được chỉ đến 'thành phố lều' vì nơi đó đã quá tải.

36:30: Đối diện với phóng viên, phó thống đốc Michigan nói đại khái rằng thà cho những người vô gia cư đó ở lều chứ nếu vung tiền giúp chỗ ở cho họ thì sẽ dẫn đến sụp đổ toàn diện ảnh hưởng đến tất cả và muốn thay đổi- cải thiện thì phải từ từ không gấp được.